Ağırlıklı istinat duvarı yapıldığı malzemeye göre ikiye ayırabilir.
Bunlar;
Taş istinat duvarları
Taş duvarlar; doğal taşlar ile çıkarıldıkları yerden tamamen veya kısmen işlenerek belirli kurallar çerçevesinde, uygun bir şekilde dizilerek örülme sureti ile meydana gelmiş duvarlardır. Genel itibari ile bu taşlar örülürken, birbirine çeşitli bağlarla bağlanır ve harçlı duvar şeklinde adlandırılır. Eskiden şimdiye kadar kullanıla gelen değişik örgü şekillerine sahip sınırlandırmalar mevcut bulunmaktadır
istinat taş duvarında kullanılan taşları işçiliklerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
Moloz Taş Çaplanmış Moloz Taş Kaba Yonu Taş
Özel Kaba Yonu Taş ince Yonu Taş
Özel ince Yonu Taş
Kesme Taş (Karayolları Teknik şartnamesi)
istinat duvarlarının arka kısmında granüler dolgu bulunmaktadır. Bu granüler dolgunun ihtiva ettiği su, nem ve rutubet istinat duvarına zarar vermektedir. Kar ve yağmur suyunun istinat duvarına sızıp zarar vermesini önlemek için istinat duvarının arka kısmına harçsız moloz taşlar ile istif yapılabilir. Burada aşağıya doğru sızan bu sular drenaj sistemi ile toplanabilir, duvarın alt kısmına bırakılan delikler ile tahliyesi sağlanabilir. Duvarın arka kısmında biriken suyun duvar dışına tahliyesi duvarın iç kısmında bulunan deliklerle (barbakan) yapılabilir.
Duvar barbakanlarında dikkat edilecek bazı hususlar :
Barbakan, duvar uzunluğu boyunca 3-4 metrede bir yerleştirilmelidir. Ayrıca barbakan doğal zeminden itibaren 10 cm yukarıda teĢkili sağlanmalıdır. Barbakanlar istinat duvarının arka kısmında olan bir drenaj sistemi ile ilişkilendirilmelidir.
Tablo Duvar ve hamule yüksekliğine göre taş duvar kalınlıkları
Duvar Kalınlığı ( K ) cm
|
HAMULE H (M) |
hT ( veya hK ) Ġrtifai ( m ) | |||||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | |
| 0 | 50 | 55 | 70 | 90 | 110 | 125 | 145 | 165 | 180 | 200 | 220 | 240 |
| 1 | 50 | 60 | 80 | 100 | 120 | 135 | 155 | 175 | 190 | 210 | 230 | 250 |
| 2 | 50 | 65 | 85 | 105 | 125 | 145 | 165 | 185 | 205 | 225 | 245 | 265 |
| 3 | 50 | 65 | 90 | 110 | 130 | 150 | 170 | 195 | 210 | 235 | 255 | 275 |
| 4 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 155 | 175 | 200 | 220 | 245 | 265 | 285 |
| 5 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 160 | 180 | 205 | 225 | 250 | 270 | 290 |
| 6 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 160 | 185 | 205 | 230 | 255 | 275 | 295 |
| 7 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 160 | 185 | 210 | 235 | 260 | 280 | 300 |
| 8 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 160 | 185 | 210 | 235 | 265 | 285 | 305 |
| 9 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 160 | 185 | 210 | 235 | 265 | 290 | 310 |
| 10 | 50 | 65 | 90 | 110 | 135 | 160 | 185 | 210 | 235 | 265 | 290 | 315 |
Beton istinat duvarı
Karayollarında yarma ve dolgu yöntemi yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Burada amaç arazi üzerinde düz bir yüzey elde etmektir. Ancak bazı durumlarda yarma dolgu yöntemi arazide düz bir yüzey elde etmede yeterli olmamaktadır. Ayrıca, yarmadaki malzemenin uygun olmadığı durumlarda, ocaklardan dolgu malzemesi gerekmektedir.
Bu durumda yol maliyetini artırmaktadır. Uygun olmayan yarmadaki malzemenin uzaklaştırılıp atılması ise, başka bir maliyeti artıran unsurdur. Bütün bu yukarıda sayılanlar alternatif olarak betonarme istinat duvarını yapmayı mümkün kılmaktadır. Betonarme istinat duvarı, duvar arkası tabii zemini tutmak dışında hassas alanlarda heyelanı önlemeye yardımcı olma görevini de üstlenebilmektedir. Betonarme istinat duvarının işlevleri şunlardır:
- Yapısal stabilite
- Maruz kalan ortama karşı dayanıklılık
- Drenajın sağlanması
- Görünümü, estetiği
Beton istinat duvarları, zemin ile temas eden ve sürekli ıslanmaya ve kurumaya maruz kalan bir yapı için dayanıklı çözümler geliştirmektedir.
Ayrıca, bu betonarme istinat duvarları çürümez ve termitlere, haşerelere karşı dayanıklıdır. Betonarme istinat duvarlarında geniş seçenekler mevcut olmakla birlikte, her durum için uygun bir çözüm bulunmaktadır
Betonarme istinat duvarları kendi içinde farklılık göstermekle birlikte hükümler genellikle duvar yüksekliği ve drenaj ile ilgili olmaktadır. Drenaj yukarıda belirtildiği üzere, betonarme istinat duvarının önemli bir elemanıdır. Genel olarak, betonarme istinat duvarının arkasında su birikmesine izin verilmemelidir.
Betonarme istinat duvarlarında genel olarak tasarım, yalnızca arka kısmında uygulanan dolgu toprağın oluşturduğu yanal basınca dayanacak şekilde yapılmıştır. Bu yanal toprak basıncı, istinat duvarının arkasında bulunan su (eğer var ise) tarafından uygulanan hidrostatik basınçtan çok daha az olacaktır.
Betonarme istinat duvarının tasarımını etkileyen faktörleri şu şekilde belirtilebilir:
- Duvar Yüksekliği
- Zemin Tipi
- istinat duvarının altında ve/ veya üstünde eğimli alan
- istinat duvarının üzerinde ve arkasında olan yükler, örneğin park edilmiş araçlar
Bilindiği üzere, beton istinat duvarı tarafından tutulan zemin duvara karşı yanal toprak basıncı uygulamaktadır. Bu basıncın oluşturduğu kuvvet, betonarme istinat duvarında amaçlanan servis ömrü boyunca duvar kayma ve / veya dönme eğiliminde olacaktır. Bunun için, beton istinat duvarının tasarımını tamamlarken, dönme ve kayma hususlarına dikkat göstermek gerekmektedir. Bir başka dikkat gösterilmesi gereken husus ise, beton istinat duvarının dayanımı ve drenajıdır.
